Đình Hàng Kênh

Khám phá kiến trúc độc đáo của đình Hàng Kênh – Hải Phòng

đình được bố cục theo kiểu chữ công

Theo Phòng Nghiệp vụ di tích (Bảo tàng Hải Phòng), đình Hàng Kênh, được dựng vào năm 1719, thời Lê, niên hiệu Vĩnh Thịnh thứ 14. Sau một số lần tu sửa, gần đây nhất, năm 2005 đến 2007, Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đầu tư trùng tu, tôn tạo theo chương trình trọng điểm trở thành điểm tham quan du lịch của thành phố Hải Phòng. Điều nổi bật được các du khách chú ý tìm hiểu khi đến đây chính là giá trị kiến trúc cổ của ngôi đình.

Với nguyên liệu chính bằng gỗ lim, đình được bố cục theo kiểu chữ công, gồm hai phần: đại đình ở phía trước, hậu cung ở phía sau, nối hai phần chính là nhà cầu. Toà đại đình là kiến trúc quan trọng nhất trong tổng thể kiến trúc của đình. Được thiết kế theo kiểu "vì chống rường", tòa đại đình có chiều dài 32m, rộng 13,2m; 7 vì với 32 cây cột, chia lòng đình thành 5 gian. Mỗi cây cột có chu vi khoảng 2m, cao 5m, dưới chân mỗi cột là tảng đá xanh chạm nổi hình bông sen nở. Mái đình lợp ngói vẩy hến, chính giữa có lưỡng long chầu nguyệt. Hai bên bờ nóc của mái đình thiết kế khá độc đáo với hai con rồng bò ra rồi ngoặt đầu trở lại ngậm lấy bờ nóc. Bốn đầu mái uốn cong hình bốn con cá sấu cùng đôi rồng quấn quýt lấy nhau như muốn đưa cả ngôi đình bay lên.

Khách du lịch bị “mê hoặc” bởi kiến trúc và các bản chạm khắc gỗ tinh tế, độc đáo.

Ngoài vẻ đẹp về kiến trúc, đình Hàng Kênh còn có giá trị về điêu khắc. Nhờ có sự kế thừa giữa hai phong cách nghệ thuật thời Lê và thời Nguyễn cộng thêm đôi bàn tay khéo léo, sự sáng tạo của những nghệ nhân xưa nên ngày nay du khách mới được chiêm ngưỡng những bức chạm tạo hình nhiều tầng nhiều lớp  rất tinh xảo. Trước tiên phải kể đến  hơn 268 mảng chạm khắc trong và ngoài đình mà hình tượng con rồng - một trong "tứ linh" của người Việt là đề tài chủ yếu. Nét độc đáo là, 400 con rồng trong các mảng chạm khắc mỗi con một vẻ, với mỗi tư thế khác nhau và được tạc theo từng ổ, rồng mẹ rồng con quấn quýt bên nhau giữa cỏ cây, hoa lá. Rõ ràng, theo đánh giá của các nhà sử học, hiếm có nơi nào các nghệ nhân lại dùng lối "bong hình" hay "chạm lộng" để chạm khắc như nơi đây.

kiến trúc và các bản chạm khắc gỗ tinh tế, độc đáo.

Hơn ba thế kỷ trôi qua, nhưng đình Hàng Kênh vẫn nguyên vẹn nét cổ xưa với mái đình cong cong, cây đa cổ thụ nghiêng mình dưới làn nước trong xanh của hồ bán nguyệt. Hơn thế, trong đình còn lưu giữ nhiều hiện vật quý: văn bia ghi tên tuổi những người của làng đỗ đạt từ 1460 đến 1693; bia ca tụng Ngô Quyền trong trận đánh quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng và nhiều di vật có giá trị lịch sử khác. Trước đây, đình Hàng Kênh thường mở hội cầu phúc vào trung tuần tháng hai âm lịch hằng năm để tưởng nhớ Ngô Quyền; thường có hát ả đào, múa hạc gỗ, hát chèo cổ và nhiều trò vui tạo không khí cầu nhân khang, vật thịnh vào dịp đầu xuân. Nay những hoạt động truyền thống đó đang dần được khôi phục.