Đền Nghè

Đền Nghè

Phía trước đền

Đền Nghè nằm ở trung tâm thành phố Hải Phòng, là đền thờ Nữ tuớng Lê Chân, người lập ra làng An Biên thuở truớc và đặt nền móng cho việc tạo lập nên thành phố Hải Phòng sau này. Đền nằm trên phố Lê Chân, quận Lê Chân, cách Nhà hát lớn thành phố Hải Phòng khoảng 600m.

Buổi đầu, đền Nghè mới chỉ là một ngôi miếu nhỏ lợp gianh nứa, năm 1919, toà Hậu cung của đền đuợc xây dựng, năm 1925, toà hậu cung đuợc trùng tu, đến năm 1926, tòa Tiền Bái đuợc xây dựng. Đây là một tổng thể di tích lịch sử gồm voi đá, ngựa đá, sập đá, bia đá ghi tiểu sử bà Lê Chân và các tòa kiến trúc thể hiện nghệ thuật điêu khắc rất điêu luyện mang tính truyền thống của nhiều thế kỷ truớc.

Toà bái đường gồm 5 gian được nâng đỡ bởi 16 cột lim, kê trên 16 viên đá tảng đục đẽo công phu, tỉ mỉ. Chính giữa nóc nhà bái đường đắp nổi hàng chữ Hán lớn An Biên cổ miếu. Hậu cung gồm 3 gian, xây cao hơn nhà bái đường với thiết kế kiểu 2 tầng mái, làm tăng thêm sự bề thế, uy nghi của công trình.

Nét đặc sắc của kiến trúc đền Nghè là nghệ thuật chạm khắc trên gỗ, đá. 

Nét đặc sắc của kiến trúc đền Nghè là nghệ thuật chạm khắc trên gỗ, đá. Với các đề tài long ly quy phượng, tùng cúc trúc mai... thể hiện kỹ thuật chạm khắc bong hình, chạm nổi, chạm chìm đạt đến trình dộ tinh xảo. Hiện nay, đền Nghè còn bảo tồn được nhiều tác phẩm điêu khắc trên đá rất có giá trị. Điển hình là tấm bia đá có kích thước lớn được tạc vào thời Nguyễn, nghi tiểu sử của nữ tướng Lê Chân.

Toà bái đường treo khánh đá chạm nổi đề tài vũ hội long vân đường nét tinh vi, mềm mại, uyển chuyển. Ở toà thiêu hương có chiếc sập đá đồ sộ, tạo bằng khối đá liền, chạm nổi hình chim, thú, hoa, lá rất công phu. Tại toà hậu cung, tương Nữ tướng ngồi trên ngai thờ, đặt trong một khám lớn sơn son, thếp vàng với dáng vẻ uy nghi, đôn hậu, xinh đẹp.

Hàng năm, đến ngày 8/2 âm lịch, đền kỷ niệm ngày sinh của Nữ tướng. Vào ngày giỗ Bà (25/12 âm lịch) bên cạnh các lễ nghi thường có, nhân dân, nhất là các bà, các chị rủ nhau thành một vài nhóm mua hoa kết thành những mâm hoa nhiều tầng, cao có ngọn, rất nghệ thuật, đẹp mắt để dâng lên bà Lê Chân. Đêm giao thừa mỗi năm, trẻ già, gái trai nô nức đến đền cầu tài cầu lộc và vui vẻ mua một gói muối bọc ngoài giấy đỏ, hồng, hình củ ấu với mong ước một năm mới đầy may mắn.