Bến Bình ca

Di tích lịch sử bến Bình Ca

Trong Chiến dịch thu - đông năm 1947, Tiểu đoàn 42 dùng súng bazôca đã bắn chìm một pháo thuyền Pháp trên sông Lô và đánh lui một trận đổ bộ của chúng vào sáng ngày 13-10-1947, tiêu diệt 20 tên giặc, bảo vệ vững chắc cửa ngõ phía tây Việt Bắc, làm chủ con đường huyết mạch Bình Ca - Thái Nguyên, nối vùng tự do rộng lớn với nhau.

Biển chỉ dẫn vào khu di tích

Sau này Bình Ca trở thành một bến phà chiến lược quan trọng nối quốc lộ 37 từ Thái Nguyên qua bến Bình Ca, xã Vĩnh Lợi, sang xã An Khang gặp quốc lộ 2 tuyến Tuyên Quang - Hà Nội ở km 5. Quốc lộ 37 tiếp tục chạy qua Mỹ Lâm (nơi có suối nước khoáng nóng) đi Yên Bái, rồi một số tỉnh thông với Điện Biên. Thấy tầm quan trọng đó, năm 1951 thực dân Pháp lại cho máy bay oanh tạc bến phà Bình Ca nhằm ngăn chặn sự tiếp tế của ta theo quốc lộ 37 lên chiến trường Điện Biên Phủ, trong đó có một chiếc đã tự lao vào núi Ba Cô bốc cháy.

Bình Ca không chỉ là nơi diễn ra chiến công mở đầu cho những chiến thắng rực rỡ khác trên mặt trận sông Lô trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược; là huyết mạch giao thông của vùng tự do, mà còn là vùng đất nên nhạc, thơ say đắm lòng người. Ai đã từng qua bến Bình Ca và cả những người chưa qua cũng đều có ước ao một ngày nào đó được ghé thăm vùng đất lịch sử oai hùng này.

Tới khu di tích cấp quốc gia Bình Ca hôm nay, du khách có thể leo lên sườn núi Ba Cô thăm Bia chiến thắng Bình Ca lịch sử, nơi có ghi câu nói nổi tiếng của Đại tướng Võ Nguyên Giáp: “Bình Ca là trận mở đầu cho những chiến thắng rực rỡ khác trên sông Lô”.

Bến Bình Ca

Bến Phà Cũ Bình Ca

Sát mép nước bến Bình Ca, dưới chân bia chiến thắng có ngôi đền Ba Khuân xếp hạng di tích cấp tỉnh linh thiêng nổi tiếng cả vùng. Bà Nguyễn Thị Đông, thủ nhang của đền cho biết, vào thế kỷ XIX đền Ba Khuân thuộc xã Bình Ca, rồi tổng Bình Ca, huyện Hàm Yên, phủ Yên Bình. Sau Cách mạng Tháng Tám, xã Bình Ca đổi thành xã Thái An, tới cuối năm 1947 hợp nhất với xã Kim Ninh, Vân An, An Hoà thành xã Vĩnh Lợi (thuộc huyện Sơn Dương). Vào các thể kỷ trước, nhận thấy đây là vùng đất sông nước linh thiêng nên nhân dân trong vùng đã quyên góp xây dựng đền, để thờ Mẫu Thoải, tức Mẹ Nước, đáp ứng nhu cầu tâm linh của mọi người.

Di tích lịch sử Bến Bình Ca

Đài vinh danh Chiến tích ở Bình Ca

Đền Ba Khuân dựng theo thuyết phong thuỷ “Tiền minh đường hữ hậu chẩm”, tức cửa đền quay về phía dòng sông Lô uốn khúc là nơi tụ thuỷ, tụ phúc; xa xa có ngọn núi và chùa Hang làm bức bình phong phía trước, lưng đền dựa vào sườn núi Ba Cô tạo thành thế “sơn bao thuỷ bọc”. Tại đền có một cây thị to hai người ôm không hết, tuổi đến vài trăm năm vẫn xoè bóng mát cho đền. Hàng năm, cứ vào tháng bảy âm lịch, mùa thị chín hương thơm ngào ngạt cả không gian linh thiêng của bến Bình Ca.

Khúc ôm bến Bình Ca

Bến Bình Ca

Trong tương lai, khi ngành du lịch tỉnh mở tuyến du lịch bằng thuyền trên sông Lô, chắc chắn Bình Ca sẽ là điểm tham quan hấp dẫn của du khách. Một số du khách đã tới Bình Ca nói rằng, nếu những chiếc canô, phà ngày xưa được kéo trở lại bến Bình Ca thì thật là tuyệt! Vừa là chứng tích, song trên những chiếc phà, canô cũ đó có thể thiết kế nhà hàng nổi trên sông phục vụ du khách trong khung cảnh sông núi hữu tình. Ngoài ra, du khách có thể thăm cuộc sống của người dân Bình Ca, thăm Nhà máy Giấy và bột giấy An Hoà ở Khu công nghiệp Long Bình An.