Những bật mí thú vị về chợ tình - tết Độc Lập của người Mông - Mộc Châu

1. Nguồn gốc chợ tình - tết độc lập 

Ngày xưa, khi nghe tin 2-9 là ngày Bác Hồ kính yêu đọc tuyên ngôn độc lập, là ngày mà đất nước Việt Nam chính thức là 1 đất nước độc lập về mọi mặt trong con mắt bạn bè quốc tế. Khi đó người H'mông còn nghèo, nghèo lắm, không có xe máy như bây giờ, phải đi bộ cả mấy chục cây số để tới thị trấn Mộc châu để chung vui với không khí náo nức, vui mừng cùng toàn dân. Nhưng đường xa, lại đi bộ nên khi đến nơi chơi được 1 chút thì trời đã nhá nhem tối. Thế là cả trai, cả gái người H'mông đều ở lại, ngủ ngay bên đường, trai gái nằm tách biệt thành 2 khu

  
Chợ tình Mộc Châu

Nhưng trời vẫn còn sớm, mà các cô gái hôm nay diện những bộ đồ truyền thống, đôi má hây hây đỏ vì đi đường dài, nên cô nào cũng đáng yêu đến lạ. Thế là các chàng trai H'mông quay sang trò chuyện, trêu chọc các cô. Họ cứ tán tỉnh nhau như vậy năm này qua năm khác, thế là tết độc lập của người Mông bây giờ còn là chợ tình, là nơi trai gái gặp gỡ và yêu nhau.

2. Những hoạt động trong ngày

Tết độc lập (hay chợ tình) diễn ra chính vào đêm ngày 1/9 hàng năm. Vào ngày này các thôn, xã đã chuẩn bị những tiết mục văn nghệ từ nhiều ngày trước để biểu diễn trong ngày hôm đó. Các tiết mục văn nghệ được biểu diến ở nhiều xã, tuy nhiên nơi nhộn nhịp đông đúc nhất là Sân vận động của thị trấn. Vì không chỉ có văn nghệ về thảo nguyên xanh và đông bào dân tộc nơi đây, sân vận động thi trấn còn là nơi tổ chức hội trại, truyền bá văn hoá các dân tộc và cả hội chợ nhỏ bên trong nữa. Vì thế nên đường vào sân vận động thường bị tắc vào đúng dịp lễ chính 1/9 hàng năm.

Điệu múa truyền thống của dân tộc Mông

Ở sân vận động là thế, còn trên các trục đường chính trai gái H'mông đang thư giãn với không khí chợ tình lãng mạn. Các cô gái đi thành từng tốp cứ đi rồi lại quay lại, vừa ngắm nghía các gian hàng bày bán đồ dân tộc bên đường, vừa ngại ngùng liếc trộm các chàng trai H'mông điẻn trai. Còn các bạn trai thì chủ yếu đến với mục đích tìm người con gái mình yêu, họ theo dõi các cô, cứ có cơ hội là bắt chuyện làm quen, kéo đi chơi. Có cô còn bị nhóm 4-5 chàng trai vây quanh ngỏ lời. Chợ tình cứ yên bình như thế cho đến ngày hôm sau.

Em bé H'mông háo hức theo mẹ đi tết Độc Lập

3. Tục bắt vợ của người Mông 

Ai cũng biết người Mông có tục bắt vợ, nhưng bạn có biết các chàng trai H'mông bắt vợ như thế nào không?

Bắt vợ 

Tục bắt vợ diễn ra quanh năm, không chỉ trong đêm chợ tình. Khi chàng trai thích cô gái, cậu ấy sẽ bắt cô gái về nhà mình (nhiều khi chàng trai còn nhờ cả đám bạn đến bắt cô gái về nhà), sau đó cô gái sẽ bị nhốt trong buồng 3 ngày 3 đêm và sống với chàng trai như vợ chồng trong 3 ngày ấy. Sau 3 ngày, cửa buồng sẽ được mở ra, nếu cô gái ưng ngôi nhà mới cô sẽ ở lại, còn không cô có thể ra về mà không có ai ngăn cản. Và nếu cô lỡ có bầu sau 3 ngày này cũng khong ai trách cứ. Tục lệ không để con đầu cúng tổ tiên là vì thế.

hẹn hò

Tuy nhiên đó chỉ là ngày xưa. Bây giờ bắt vợ chỉ là lệ, trai gái yêu nhau rồi, họ đồng ý mới được bắt về làm vợ. Khi chàng trai đã "bắt" vợ rồi, chỉ cần về nhà vợ thông báo với người nhà bây giờ cô ấy đã là vợ tôi, thế là 2 người chính thức làm vợ chồng. Gia đình nào có điều kiện thì làm đám cưới, không thì cứ ở với nhàu như thế đến đầu bạc răng long. 

4. Một vài lời khuyên cho khách du lịch

- Hiện nay tết độc lập - chợ tình khá phổ biến, khách du lịch biết tới nhiều nên ngày này ra đường chính khó có thể nhìn thấy người Mông và nét văn hoá chợ tình của họ. Cho nên bạn có thể đi vào các làng, ngõ hay ngay tại rừng thông bản Áng, vì chợ tình diễn ra trên khắp các nẻo đường Mộc Châu chứ không phải là trung tâm thị trấn

- Ngày này các chàng trai người Kinh cũng có thể trêu chọc các cô gái Mông, tuy nhiên cẩn thận nhé, vì những ngày khác các cô sẵn sàng cho các chàng ăn bạt tai đó

- Người Mông chỉ bắt vợ Mông nên bạn yên tâm, nếu bị các chàng trai Mông trêu chọc chỉ cần bảo mình là người Kinh thôi.

- Vì 1/9 là ngày hội chính nên rất đông người và tắc đường, bạn nên đi trước vào đêm 31/8 để hưởng trọn không khí chợ tình nơi đây

Bài: Thảo Ngân
Ảnh: sưu tầm