Phố Hà Trung

Đây nguyên là đất thôn Yên Trung Hạ, tổng Tiền Nghiêm (sau đổi thành tổng Vĩnh Xương), huyện Thọ Xương cũ. Tên dân gian thường gọi là Ngõ Trạm Hà Trung hay Ngõ Trạm cũ. Tên phố Hà Trung đã có từ thời Pháp thuộc (Rue Ha Trung) và tồn tại đến ngày nay.

Vào thế kỷ 19 (năm 1832), phố Hà Trung có một trạm chuyển công văn, giấy tờ của triều đình nhà Nguyễn, gọi là trạm Hà Trung. Tên trạm được đặt bằng cách lấy chữ đầu của tên tỉnh ghép với một chữ tên thôn. Mà ngày ấy, thành Thăng Long đã đổi tên là tỉnh Hà Nội, cho nên trạm có tên Hà Trung và từ đó trở thành tên phố.

Phố Hà Trung qua tranh vẽ của họa sĩ Phạm Luận

Đến đầu thế kỷ 20 (năm 1910), phố Hà Trung thường được gọi là Ngõ Trạm Hà Trung bởi khi Pháp mở thêm một con phố nữa đằng sau phố này và lấy tên là Ngõ Trạm.

Ngõ Trạm Hà Trung xưa kéo dài đến chợ Hàng Da. Để tạo mỹ quan cho phố phường Hà Nội, các nhà quy hoạch đã cắt đi đoạn đường này nhằm mang lại không gian thoáng đãng cho chợ Hàng Da, một trong những khu thương mại lớn của Hà Nội ngày nay.

Cũng vào khoảng đầu thế kỷ 20, nghề làm đồ da ở phố Hà Trung xuất hiện, khởi đầu là từ ông Thạch Văn Ngũ, quê làng Nành (Phù Ninh, xã Ninh Hiệp, huyện Gia Lâm, Hà Nội) đi lính cho Pháp và học được nghề đóng giày tây, khâu yên cương ngựa, túi đựng đạn... của quân nhu Pháp.

Khi giải ngũ, ông mở cửa hiệu sản xuất các mặt hàng đồ da ở phố Hà Trung. Ông truyền nghề cho con cháu và bà con quê hương. Dần dần, người làng Nành dời quê đến sinh cơ lập nghiệp ở đây ngày một đông. Và thế là Hà Trung trở thành một dãy phố gồm phần lớn các cửa hàng đồ da mới như va li, cặp sách, giày tây của dân làng Nành.

Ngày nay, Hà Trung trở thành phố chuyên sản xuất các loại hàng giả da như cặp sách, va li, túi xách, giày da đủ các kích cỡ và màu sắc, chủng loại được nhập từ Trung Quốc, Hàn Quốc...

Do nhu cầu của thị trường nên người dân phố này đã mở thêm nghề sản xuất vỏ bọc yên xe máy, đệm bọc và sửa chữa quần jean. Giữa phố có một vài cửa hiệu chuyên kinh doanh vàng bạc và ngoại tệ rất nổi tiếng, khiến cho việc mua bán tại con phố này càng trở nên tấp nập hơn.

Phố Hà trung là địa điểm rất nhiều người biết đến với trao đổi mua bán ngoại tệ. Mặc dù nhà nước đang siết chặt kiểm soát, nhưng vẫn không thể phủ nhận địa điểm này phù hợp với nhu cầu thiết yếu của xã hội.