Biệt Phủ Thành Chương

Không giống như đền chùa miếu mạo có “quy chuẩn” sẵn, “phủ” vốn là nơi ở của những người sang cả, thường là quan lại cao cấp, vì vậy thương mại dấu ấn cá nhân rất rõ. Việt Phủ Thành Chương (dốc Dây Diều, xã Hiền Ninh, huyện Sóc Sơn) – đúng như tên gọi của nó – không phải là tập hợp những công trình kiến trúc Việt điển hình mà là ánh xạ của những công trình kiến trúc Việt vào thế giới riêng của họa sĩ.

Công bằng mà nói, có nhiều chi tiết nơi đây có thể khiến người này hay người khác không hài lòng vì nó “không giống nhà Việt cổ” hay thậm chí “có thể làm đẹp hơn”. Một ví dụ nhỏ có thể khiến người ta vặn vẹo: phủ Việt sao lại có “cổng Chăm”? Cũng có người lại bảo, hình như Chương hơi tham lam, ôm đồm quá nhiều thứ nên du khách không được tận hưởng cái cảm giác thoáng đãng, thư thái thực sự. Nhưng chắc hẳn chủ nhân sẽ đáp trả (và rất khó “cãi” anh): “Đây là phủ của tôi, của Chương”.

Trên thực tế, tư gia của Chương vốn chỉ mở cửa vì lòng hiếu khách. Mãi gần đây, nó mới đón tiếp công chúng như một địa chỉ du lịch, nhân hướng tới Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long.

Ở chốn này, người ta có cảm giác nửa thực nửa mơ. Trên tổng diện tích 1 ha, Việt phủ “ôm” trọn khoảng 30 công trình kiến trúc chính, trong đó có 13 ngôi nhà cổ được đặt tên rất mơ màng: nhà Thanh Tĩnh, cổng Hương, lầu Tường Vân, nhà Mạc Hương, quán Xuân Phong… Mỗi ngôi nhà đều có một lai lịch thú vị.

Nếu như nhà Thanh Tĩnh - nơi gia đình họa sĩ đã đón tiếp nhiều chính khách nổi tiếng của Việt Nam và thế giới - là một ngôi nhà gỗ lim lớn, đã gần 200 năm tuổi, được họa sĩ kỳ công mua nguyên từ Nam Định đem về chế tác lại, thì nhà sàn cổ ở đây cũng là nhà của người Mường Hòa Bình có tuổi đời lên tới 100 năm. Điểm đặc biệt của nhà sàn này lại nằm ở… mái nhà lợp bằng cói rối (bối). Chỉ những người thợ cao niên mới rành rẽ lối lợp này.

Một điều quan trọng nữa ở chỗ Việt phủ là điểm đến vừa khéo cho một chuyến đi trong ngày nghỉ cuối tuần từ Hà Nội hoặc các đô thị lân cận ở vùng Đồng bằng Bắc bộ. Rất gần gặn với Chùa Non và Đền Sóc, Việt phủ là một “khoảng đệm” êm ả để du khách bước từ thế giới tâm linh nghi ngút khói hương sang đời thực trước khi quay về với cuộc sống nhộn nhịp nơi phố thị.