'Đặc sản' cá lưới cước ở Hạ Long

Bảo liệt kê các thứ cá biển Hạ Long (Quảng Ninh) thì thật sự là một thách thức, có khi với chính những người quanh năm làm nghề chài lưới. Cá chim, thu, nhụ, đé rồi cá song, vược, mú, giò... Chưa kể cá đuối, ba gai, tráp, ong... Có đến hàng trăm thứ cá khiến người ta no, say ở mảnh đất hào sảng này.

Thế nhưng, có những thứ cá nho nhỏ, được những chiếc thuyền cá không lấy gì làm đồ sộ kéo lên mỗi ngày ở vùng biển kia cũng là một lựa chọn thích thú cho ai đang sắp sửa thăm Hạ Long.

Lưới cước được chuẩn bị sẵn sàng vào các bàn sọc (một thanh sắt nhọn có đế là một mảnh gỗ). Người ta thả lưới, mỗi lần thả khoảng 20-30 bàn sọc tùy vùng quây lưới rộng hay hẹp rồi cho thuyền chạy quanh, vừa chạy vừa dùng hai thanh gỗ gõ liên hồi trên mạn thuyền.

Cách này để ngư dân “dụ” cá vào lưới. Chừng 1 giờ đồng hồ sau, bắt đầu kéo lưới. Lưới trĩu nặng bởi đủ các loại cá ót, cá mòi, cá úc. Có khi trong lưới vướng cả bề bề (tôm tít), mực, tôm... Tất cả đều tươi. Con nào cũng quẫy đạp, nhảy múa khi được lần lượt gỡ ra khỏi lưới.

Đầu đông, số cá nhiều nhất đánh bằng lưới cước trên biển Hạ Long là cá mòi. Loại cá mình mỏng dẹt, vảy sáng trắng, vây vàng nhạt. Người ta thường làm sạch rồi khía mình con cá theo từng vệt chéo, đem chiên giòn, ăn với nước mắm chua ngọt và rau sống.

Đến cuối tháng 12, bắt đầu vào mùa cá đối. Khi trời nhiều sương mù hơn, mỗi ngày một thuyền chài đi biển có thể kéo về 80 - 100kg cá đối. Con nào con nấy béo múp míp.

Cá lưới cước có đặc điểm đánh bắt và được đưa về bờ ngay trong ngày. Với những địa điểm đánh cá xa như ở hang Đầu Gỗ, Cống Đầm, Ba Hang trên Vịnh Hạ Long, người ta mới phải ướp thêm chút đá trên đường về.

Còn lại, nếu khu thả lưới nằm ngay trên biển Bãi Cháy, số cá được cho ngay vào xô nước biển rồi mang vào bến. Số cá úc và bề bề, tôm được thả trong túi lưới và cho xuống biển nên vẫn khỏe, chúng quẫy đạp liên hồi khi người mua đến chọn.

Cá lưới cước thường có kích thước không lớn nhưng tươi xanh, sạch, nguyên chất nên được người vùng biển ưa thích.

Chúng thường được bán rất rẻ ngay tại các bến cá trong thành phố như khu vực Cột 5, bến phà cũ Bãi Cháy, chợ Cái Dăm... Cá mòi chỉ khoảng 20.000 đồng/kg, số cá ót tương tự cũng chỉ 30.000 - 40.000 đồng/kg, cá úc béo mẫm chỉ 60.000 - 80.000 đồng/kg là được bữa ăn ngon nhớ đời.

Cá lưới cước nấu gì cũng ngon. Kho với gừng, ớt, me cho đến khi nước trong nồi sệt sệt thì nhắc ra, cho thêm hạt tiêu. Nấu canh chua thì chuẩn bị sẵn cà chua, hành, ngò, me, ớt, thì là. Nếu đổi vị thì nấu cùng măng chua, chuối xanh.

Với cá úc, cá đuối thì om thêm chuối, đậu, lá lốt. Chuẩn bị thêm rau sống với bát mắm cay. Mất ít công sức với mớ cá tươi roi rói, cả nhà được dịp xuýt xoa, tấm tắc trong mâm cơm.

Nên nhớ, nếu là người lần đầu tiên được chiêm ngưỡng chợ cá lưới cước vùng biển, chớ có lăng xăng chọn cá mà chạm tay phải gai cá rìa hay cá gầu mà phải đau buốt hơn cả khi tiêm thuốc kháng sinh. Cá lưới cước có vài loại “đành hanh” thử lòng kiên nhẫn của người như thế.

Hạ Long đang mù sương. Trời vào đông, những chợ cá vẫn lao xao họp đều đặn mỗi chiều, làm ấm thành phố này bao nhiêu năm qua bằng tiếng sóng đưa, tiếng cá quẫy, mùi muối mặn và tất cả những hương vị đọng lại trong một bữa cơm nhà thương nhớ...